Clopening

Gepubliceerd op
17/10/2024
Geschreven door
Jasmine Hakkert
Product Marketing Manager
Probeer Workodo 14 dagen gratis

Clopening is een term die steeds vaker voorkomt in sectoren zoals de horeca en detailhandel, waar flexibele werktijden de norm zijn. Het beschrijft de situatie waarin een werknemer zowel de late sluitdienst als de vroege openingsdienst draait, vaak met minimale rusttijd ertussen. Hoewel het voor werkgevers een praktische oplossing lijkt om gaten in het rooster te vullen, kan deze werkwijze voor werknemers leiden tot vermoeidheid, stress en zelfs gezondheidsklachten. In dit artikel leggen we uit wat clopening precies is, waarom het voorkomt en hoe je als werknemer kunt omgaan met deze uitdagende werktijden.

Wat is clopening?

Clopening is een term die wordt gebruikt om een werksituatie te beschrijven waarbij een werknemer zowel de sluitdienst (closing) als de openingsdienst (opening) van een bedrijf moet draaien, vaak met slechts een korte tijd ertussen. Dit komt veel voor in sectoren zoals de horeca, detailhandel en gezondheidszorg, waar onregelmatige werktijden vaak de norm zijn. Een werknemer werkt bijvoorbeeld 's avonds laat om de zaak af te sluiten en moet vervolgens de volgende ochtend weer vroeg op het werk zijn om te openen.

Het grootste probleem van een clopening is het gebrek aan rust en slaap tussen de diensten. Dit kan leiden tot vermoeidheid, stress en op de lange termijn zelfs gezondheidsproblemen. Voor werknemers die met deze werkdruk te maken hebben, is het belangrijk om manieren te vinden om hiermee om te gaan, of te proberen dit soort roosters te vermijden.

Waarom komt clopening voor?

Clopening komt vaak voor in sectoren waar flexibiliteit in werktijden vereist is en personeelsbezetting van cruciaal belang is, zoals in supermarkten, restaurants, hotels en gezondheidszorginstellingen. Werkgevers plannen clopening-diensten soms omdat het lastig kan zijn om voldoende personeel beschikbaar te hebben voor zowel sluit- als openingsdiensten. In kleinere bedrijven, waar minder personeel beschikbaar is, komt dit verschijnsel ook vaker voor.

Een andere reden is dat werknemers soms vrijwillig deze diensten accepteren, vooral als ze meer uren willen werken of als er overwerk bij komt kijken. In sommige gevallen is het echter geen vrijwillige keuze en kan het opgelegd worden door de werkgever, wat voor extra stress en ongemak kan zorgen.

Wat zijn de nadelen van clopening?

Hoewel clopening soms nodig kan zijn, kleven er ook nadelen aan deze manier van werken, vooral voor de werknemer. Hier zijn enkele veelvoorkomende problemen:

  • Vermoeidheid: Het gebrek aan voldoende tijd om te rusten tussen de sluit- en openingsdiensten kan leiden tot slaaptekort. Dit kan uiteindelijk resulteren in vermoeidheid, wat de prestaties op het werk negatief beïnvloedt en kan leiden tot fouten.
  • Stress: Onregelmatige werktijden zoals clopening kunnen bijdragen aan stress. Werknemers die keer op keer deze diensten moeten draaien, kunnen zich overbelast voelen en vinden het moeilijk om een balans tussen werk en privéleven te vinden.
  • Impact op gezondheid: Langdurige blootstelling aan clopening kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Slaaptekort en stress kunnen leiden tot lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, verlaagde weerstand en zelfs psychische klachten zoals angst en depressie.
  • Moeilijkheden in het privéleven: Clopening kan het moeilijk maken om een sociaal leven te onderhouden of tijd door te brengen met familie. Het constante schakelen tussen sluit- en openwerktijden maakt het lastig om regelmatige afspraken of verplichtingen na te komen.

Hoe om te gaan met clopening?

Hoewel clopening niet altijd vermeden kan worden, zijn er manieren waarop werknemers beter met deze situatie kunnen omgaan. Hier volgen enkele tips:

  • Goed communiceren met de werkgever: Het is belangrijk om open te zijn met je werkgever over de impact van clopening op je gezondheid en welzijn. Sommige werkgevers zijn bereid om roosters aan te passen als ze zich bewust zijn van de nadelen voor werknemers. Door duidelijk te communiceren, kun je misschien een meer evenwichtig werkrooster krijgen.
  • Slim plannen van rustmomenten: Als je weet dat je een clopening-dienst hebt, probeer dan zoveel mogelijk rustmomenten in te plannen. Dit betekent dat je na de sluitdienst direct probeert te slapen en ervoor zorgt dat je voldoende tijd hebt om te herstellen.
  • Zorg voor een gezonde levensstijl: Een goede fysieke gezondheid kan helpen om de stress van onregelmatige werktijden, zoals bij clopening, te verlichten. Eet gezond, blijf actief en zorg voor ontspanning buiten het werk om de impact van vermoeidheid en stress te verminderen.
  • Grenzen stellen: Het is belangrijk om je eigen grenzen te kennen en deze duidelijk aan te geven. Als clopening te vaak voorkomt en je merkt dat het je gezondheid en welzijn beïnvloedt, wees dan niet bang om te vragen om minder belastende diensten.
  • Gebruik je vrije tijd effectief: Wanneer je niet werkt, is het cruciaal om die tijd optimaal te gebruiken om te ontspannen en te herstellen. Dit kan betekenen dat je activiteiten doet die je leuk vindt of die je helpen te ontspannen, zoals sporten, lezen of tijd doorbrengen met familie en vrienden.

Houd er als werkgever ook in het maken van je personeelsplanning ook rekening mee dat je niet iemand te veel diensten vlak achter elkaar geeft.

Clopening en wetgeving

In veel landen zijn er arbeidswetten die een minimum aan rusttijd tussen diensten voorschrijven. In Nederland bijvoorbeeld, schrijft de Arbeidstijdenwet voor dat werknemers minimaal 11 uur aaneengesloten rust moeten hebben tussen twee diensten, met enkele uitzonderingen. Hoewel clopening mogelijk is binnen de wettelijke kaders, moeten werkgevers ervoor zorgen dat ze voldoen aan de regels omtrent rusttijden.

Als je als werknemer het gevoel hebt dat je werkgever de arbeidswetten schendt door te vaak clopeningsdiensten in te plannen zonder voldoende rust, is het belangrijk om hiervan melding te maken. Je hebt recht op pauze. Vakbonden en medezeggenschapsraden kunnen hierbij ondersteuning bieden.

Clopening kan een zware tol eisen van werknemers, vooral als het te vaak voorkomt of als er onvoldoende rusttijd is tussen diensten. Hoewel het soms onvermijdelijk lijkt, is het belangrijk dat zowel werknemers als werkgevers zich bewust zijn van de nadelige effecten en samen naar oplossingen zoeken. Door open te communiceren, gezonde gewoonten aan te houden en de wetgeving omtrent rusttijden te volgen, kunnen werknemers beter omgaan met clopening. Het doel moet altijd zijn om een evenwicht te vinden tussen de eisen van het werk en de gezondheid en het welzijn van de werknemer.

Veelgestelde vragen

  • Wat is clopening?

    Clopening is het draaien van zowel de sluitdienst als de openingsdienst, vaak met weinig rusttijd ertussen, wat vermoeidheid en stress kan veroorzaken.

  • Waarom komt clopening vaak voor?

    Clopening komt vaak voor in sectoren zoals horeca en detailhandel waar flexibiliteit in werktijden en personeelsbezetting noodzakelijk is.

  • Wat zijn de nadelen van clopening?

    De nadelen van clopening zijn vermoeidheid, stress, gezondheidsproblemen en moeilijkheden bij het behouden van een goed werk-privébalans.

  • Hoe kan ik omgaan met clopening?

    Communiceer met je werkgever, plan voldoende rustmomenten, zorg voor een gezonde levensstijl en stel grenzen om de effecten van clopening te minimaliseren.

  • Is clopening legaal in Nederland?

    Ja, maar er gelden wel regels voor minimale rusttijden tussen diensten, zoals voorgeschreven in de Arbeidstijdenwet, waar werkgevers zich aan moeten houden.

Veelgestelde vragen